Асацыяцыя Святой Сям’і — 15 гадоў побач з беларусамі: размова з сястрой Марыяннай

— Сястра Марыянна, на пачатку нашай гутаркі, падзяліцеся, калі ласка, гісторыяй Вашага паклікання.

Сёлета спаўняецца 34 гады майго знаходжання ў Кангрэгацыі Сясцёр Найсвяцейшай Сям’і з Назарэту. Нялёгка распавесці… і чым даўжэй я належу да нашай манаскай супольнасці, тым складаней перадаць сапраўдную сутнасць гэтай гісторыі, бо я цалкам усведамляю, што не мае ўласныя намаганні ці рашэнне, а менавіта воля Пана стаіць за гэтым. Пан кліча. Менавіта Ён падарыў мне сілы і мужнасць ступіць на гэты шлях і далучыцца да Кангрэгацыі. На працягу гэтых гадоў я выконвала розныя абавязкі ў шматлікіх парафіях, а цяпер прысвячаю сябе служэнню сем’ям.

— Якім чынам Вы сталі адказнай за працу з сем’ямі на Беларусі?

Гэта адбылося даволі нечакана. Я ніколі не марыла і не планавала працаваць з сем’ямі. У 2009 годзе наша правінцыяльная настаяцельніца вырашыла, што менавіта мне варта стаць прадстаўніцай Беларусі на Міжнароднай сустрэчы сясцёр, адказных за працу з сем’ямі (Асацыяцыю Святой Сям’і). Пасля майго вяртання з гэтай сустрэчы мне даручылі заняцца развіццём працы з сем’ямі ў Беларусі. Я адгукнулася на гэтую прапанову, і, дзякуй Богу, справа пачала паспяхова развівацца.

— Што ўяўляе сабой Асацыяцыя Святой Сям’і? У чым яе сутнасць?

Поўная назва гучыць так — Асацыяцыя Святой Сям’і з Назарэту пры Кангрэгацыі Сясцёр Найсвяцейшай Сям’і з Назарэту. Сама назва ўжо сведчыць пра тое, што Асацыяцыя з’яўляецца неад’емнай часткай нашай Кангрэгацыі. Гэта была задума нашай заснавальніцы, благаслаўлёнай Францішкі Сядліскай, якая марыла, каб свецкія людзі маглі далучыцца да нашай духоўнай сям’і і ўдзельнічаць у місіі Кангрэгацыі. Галоўная мэта Асацыяцыі — ушанаванне Святой Сям’і з Назарэту, малітоўная практыка, духоўная падтрымка сясцёр і ўсёй Кангрэгацыі. А мы, у сваю чаргу, ахінаем штодзённай малітвай усіх членаў Асацыяцыі — і жывых, і тых, хто ўжо адышоў у вечнасць.

— Як пачыналася стварэнне Асацыяцыі ў Беларусі? Дзе былі зроблены першыя крокі?

У той час я выконвала сваё служэнне ў Смаргоні. Восенню 2009 года, вярнуўшыся з міжнароднага форума, мы вырашылі арганізаваць першую сустрэчу. Мы запрасілі сем’і, з якімі раней мелі пэўныя стасункі. На першы сход замест «поўных» сем’яў прыйшлі пяць жанчын з дзецьмі, без мужоў (усміхаецца). Гледзячы на гэты гістарычны здымак, я заўжды адчуваю цеплыню і ўсмешку.

Мы пачыналі вельмі сціпла: проста пагутарылі за кубачкам гарбаты пра магчымасць рэгулярных сустрэч, і ўсе ўдзельніцы падтрымалі гэтую ідэю. На наступныя сустрэчы паступова сталі далучацца і мужчыны, і так пачалася наша супольная дарога. Мы распачалі з асноў веры, з самых простых рэчаў. На той момант я не мела дакладнага плана сустрэч, толькі некаторыя парады ад Кангрэгацыі, але мы проста пачыналі з шчырых размоў у цёплай атмасферы. Такім быў наш сціплы пачатак.

— Як часта вы збіраліся разам?

Як толькі мы пачалі сустракацца, спатканні адразу набылі рэгулярны характар — раз на месяц. Спачатку гэта была Смаргонь, затым далучыліся Гродна, Мінск, Ліда; у Навагрудку мы ладзілі агульныя сустрэчы, пазней далучыліся Маладзечна і Глыбокае.

— Як выглядаюць сустрэчы цяпер, на працягу фармацыйнага года?

Важна адзначыць, што наша Асацыяцыя мае міжнародны характар, і па ўсім свеце, дзе ёсць нашы сёстры (Злучаныя Штаты, Аўстралія, Філіпіны, еўрапейскія краіны, Афрыка), праводзяцца сустрэчы паводле адзінай фармацыйнай праграмы, распрацаванай для ўсёй Кангрэгацыі і перакладзенай на розныя мовы. Мы карыстаемся падрыхтаванымі метадычнымі матэрыяламі.

Нашы сустрэчы заўсёды пачынаюцца з малітвы. У некаторых супольнасцях ёсць магчымасць удзелу ў святой Імшы, а там, дзе такой магчымасці няма, выкарыстоўваюцца іншыя формы малітоўнай практыкі. Малітва — гэта тое, што аб’ядноўвае нас у адзінае цэлае. Затым мы працуем з нашымі тэматычнымі матэрыяламі — абмяркоўваем пэўныя тэмы, адказваем на пытанні, разважаем. Удзельнікі дзеляцца асабістым жыццёвым досведам, сваімі сведчаннямі. Мы вучымся слухаць адно аднаго. Часам важней умець выслухаць, чым гаварыць самому. Пасля гэтага абавязкова ладзім нефармальныя размовы за кубачкам гарбаты.

Адметнай рысай з’яўляецца тое, што ў нашых сустрэчах заўсёды ўдзельнічаюць дзеці, бо наша служэнне скіравана на ўсю сям’ю, а не толькі на сужэнскія пары. Мы імкнёмся арганізоўваць сустрэчы так, каб дарослыя мелі магчымасць засяродзіцца на важных тэмах, а з дзецьмі ў гэты час займаюцца сёстры або добраахвотнікі. На заканчэнне мы ўсе збіраемся разам за агульным сталом, каб падзяліцца думкамі і ўражаннямі.

— Дзе існуюць мясцовыя супольнасці АСС? Ці наведваеце Вы штомесячныя спатканні ў кожнай з іх?

Так, я бываю на сустрэчах ва ўсіх мясцовых супольнасцях. Гэта Гродна, Ліда, Мінск, Смаргонь, Глыбокае. Мая Кангрэгацыя стварыла спрыяльныя ўмовы для майго служэння сем’ям, дзякуючы чаму зараз я магу цалкам прысвяціць сябе Асацыяцыі. Маім асноўным абавязкам з’яўляецца наведванне сем’яў, правядзенне як агульных, так і індывідуальных сустрэч.

— А як выглядаюць агульныя спатканні Асацыяцыі?

На працягу года мы ладзім вялікія летнія рэкалекцыі, якія доўжацца не менш за тыдзень і збіраюць больш за сотню ўдзельнікаў.

Таксама мы праводзім некалькі трохдзённых сустрэч, сярод якіх асаблівае месца займае трохдзённая навагодняя сустрэча — мы ладзім яе вось ужо 15 гадоў запар. Звычайна на ёй збіраецца 60-70 чалавек, каб разам сустрэць Новы год у Навагрудку.

У апошнія гады ўзнікла выразная патрэба ў арганізацыі асобных духоўных рэкалекцый для жанчын, якія самі выступілі з ініцыятывай стварэння такой адмысловай прасторы для жаночага асяроддзя. Натхнёныя гэтым прыкладам, неўзабаве і мужчыны праявілі глыбокую зацікаўленасць у такіх сустрэчах, прызначаных выключна для іх.

Вельмі важна, што члены Асацыяцыі дасягнулі такога ўзроўню духоўнай сталасці, што цяпер самі арганізоўваюць рэкалекцыі для маладых людзей з назарэтанскай супольнасці. Мы сутыкнуліся з сітуацыяй, калі дзеці вырастаюць і адчуваюць патрэбу ў супольнасці. Радуе, што вернікі Асацыяцыі самі ўсвядомілі сваю здольнасць і адказнасць у арганізацыі духоўных мерапрыемстваў. Так, ужо двойчы былі праведзены рэкалекцыі для нашай моладзі іх намаганнямі.

Раз на два гады мы арганізоўваем «рэкалекцыі ў дарозе» для сужэнцаў, каб яны маглі правесці час разам і аднавіць свае сужэнскія адносіны. Першая такая паездка была ў Будапешт, затым нам пашчасціла наведаць Меджугор’е, а ў гэтым Юбілейным годзе плануем падарожжа ў Рым.

Таксама мы правялі тры ўсебеларускія «Форумы Назарэту» і зараз абдумваем аптымальны фармат гэтага мерапрыемства на будучыню, бо адчуваем, што такія сустрэчы надзвычай каштоўныя. У 2025 годзе, 10 мая, у Гродне адбудзецца назарэтанскі форум «Любоў пачынаецца з сям’і», прысвечаны святкаванню 15-годдзя АСС у Беларусі і 150-годдзя заснавання Кангрэгацыі Сясцёр Найсвяцейшай Сям’і з Назарэту. Мы запрасілі святароў, сясцёр і ўсіх, хто належыць да «беларускага Назарэту». Гэта выдатная магчымасць для плённага правядзення часу і святкавання разам для ўсёй нашай вялікай духоўнай сям’і.

— Шмат сустрэч і рэкалекцый праводзіцца пры Асацыяцыі Святой Сям’і. Раскажыце пра святароў, якія служаць супольнасці. Ці гэта адны і тыя ж духоўныя асобы?

Ёсць святары, якія служаць нам на працягу ўсіх 15 гадоў, ад самага пачатку. І дзякуй Богу, у нас ёсць некалькі такіх адданых пастыраў. Я лічу, што гэта праява Божага Провіду, бо Бог паставіў іх на нашым шляху, і яны сапраўды дапамагаюць нам ісці праз Назарэт. Мы молімся і просім, каб Пан пасылаў нам святароў, здольных адчуць нашу назарэтанскую харызму. Безумоўна, мы не абмяжоўваемся толькі тымі святарамі, якія ўжо з намі. Мы імкнёмся запрашаць і новых духоўных айцоў. Яны прыглядаюцца да нашай супольнасці, а мы — да іх. Новыя святары часцей далучаюцца да кароткіх сустрэч. Служэнне сем’ям — гэта даволі складаная справа. Патрэбна асаблівае пакліканне і Божая харызма, каб быць адкрытым для працы з сем’ямі.

— Сястра Марыянна, колькі вернікаў налічвае Асацыяцыя Святой Сям’і ў Беларусі на сённяшні дзень?

Цяпер у Беларусі 39 афіцыйна прынятых членаў Асацыяцыі, а сяброў Назарэту (усіх, хто ўдзельнічае ў фармацыі) налічваецца каля 350 чалавек разам з дзецьмі.

— Што патрэбна для таго, каб афіцыйна стаць членам Асацыяцыі?

Перш за ўсё — жаданне… Членам Асацыяцыі могуць быць як сужэнцы разам, так і адзін з іх. Увогуле, любы чалавек, які дасягнуў паўналецця і вядзе актыўнае духоўнае жыццё. Дзеці не з’яўляюцца афіцыйнымі членамі Асацыяцыі, мы называем іх проста «дзецьмі Назарэту».

Найперш трэба ўдзельнічаць у нашых фармацыйных сустрэчах не менш за два гады. Затым, калі чалавек знаёміцца з супольнасцю, пачынае глыбей разумець Назарэт і прымае назарэтанскі дух, адчувае імкненне да большага служэння, жадае дапамагаць іншым сем’ям — тады ён можа звярнуцца з просьбай аб далучэнні да Асацыяцыі. Пасля гэтага пачынаецца перыяд спецыяльнай падрыхтоўкі, які завяршаецца ўрачыстым прыняццем. Новы член падпісвае дэкларацыю аб прыналежнасці да Асацыяцыі Святой Сям’і, атрымлівае адмысловы значок з выявай Святой Сям’і (сімвал прыналежнасці да Асацыяцыі) і Статут Асацыяцыі. Калі далучаецца ўся сям’я, дзеці атрымліваюць медалікі з выявай Святой Сям’і. Кожны член Асацыяцыі абавязваецца штодня маліцца да Найсвяцейшай Сям’і з Назарэту. І гэтай малітвай мы аб’ядноўваемся з сёстрамі.

Члены АСС павінны весці па-сапраўднаму глыбокае духоўнае жыццё і асабістым прыкладам сведчыць у сваім асяроддзі пра каштоўнасць хрысціянскага жыцця. Мяне вельмі радуе, што наша Кангрэгацыя дае магчымасць кожнаму ўдасканальваць сваю духоўнасць.

— З якімі цяжкасцямі прыйшлося сустрэцца ў развіцці Асацыяцыі за гэтыя 15 гадоў?

Складана вызначыць канкрэтныя цяжкасці… Безумоўна, яны былі, але пераважна арганізацыйнага характару. Як наладзіць сустрэчу? Дзе знайсці прыдатнае памяшканне? Як забяспечыць аніматараў прыладамі для заняткаў з дзецьмі?

Пазней, калі ўжо прайшло 5—10 гадоў існавання Асацыяцыі, я бачыла, як сем’і перажываюць крызісы. І гэта сапраўды цяжка, калі ты молішся, а людзі знаходзяцца на мяжы вельмі складанага стану, і ты можаш дапамагчы ім толькі малітвай. Але вельмі радуе тое, што нягледзячы на крызісы і цяжкасці, многім удалося дапамагчы, і яны захавалі свае сем’і.

Буйных перашкод не было, бо чым далей мы развіваемся, тым больш нашы вернікі ўключаюцца ў працу. На сённяшні дзень я магу сказаць, што раблю значна менш таго, што прыходзілася рабіць на пачатку.

— Раскажыце, калі ласка, як такая цесная праца з сем’ямі ўплывае на Вашае манаскае жыццё?

Напачатку я ўспрыняла служэнне сем’ям як звычайны абавязак. Мне даручылі, і я павінна была гэта выконваць. Я не ведала, з чаго пачаць, як арганізаваць працу… Я сустракалася з рознымі сёстрамі з нашай Кангрэгацыі з многіх краін. На Міжнародных сустрэчах я пераймала вопыт іншых і імкнулася ўвасобіць яго ў Беларусі.

За гэтыя 15 гадоў я адкрыла для сябе пакліканне ў пакліканні. Гэта сапраўды цудоўна. Я ніколі не задумвалася, што так можа быць. Я назарэтанка. Раней я разумела сваё пакліканне як працу з сем’ямі ў форме катэхізацыі і заняткаў з дзецьмі. Аказалася, што гэта не так… І сёння я дакладна ўсведамляю, што цалкам рэалізую сваё пакліканне і выконваю гэтае заданне ад імя Кангрэгацыі. Я разумею, што не кожны можа працаваць з сем’ямі. Не кожны здольны адкрыць у сабе гэты дар. Я ўдзячная Богу за гэты дар, за тое, што Ён дае мне сілы і вядзе мяне.

Ніколі за гэтыя 15 гадоў у мяне не ўзнікала жадання пакінуць служэнне сем’ям і заняцца нечым іншым. Адчуваю вялікую радасць, калі бачу плён нашай з сёстрамі малітвы і працы.

— Мары, надзеі і планы на будучыню АСС у Беларусі?

Адсвяткаваць 50-годдзе АСС… (усміхаецца). Я бачу плён гэтых 15 гадоў. Калі параўнаць тое, што было напачатку, з тым, што ёсць цяпер, — гэта зусім іншыя людзі. Наша фармацыя скіравана на духоўны рост удзельнікаў. Людзі растуць, і я расту разам з імі. Гэтыя сустрэчы і мне асабіста шмат даюць. Я пастаянна вучуся і развіваюся ў духоўным плане. Пачынаю лепш разумець многія рэчы і іншых людзей. Мне падабаецца, што Асацыяцыя дапамагае сем’ям адкрываць сваё пакліканне ў сучасным свеце і заставацца вернымі Хрысту.

Спадзяюся, што 25-годдзе мы адсвяткуем абавязкова. Думаю, што калі гэтая справа ўзнікла па Божай волі, то яна абавязкова будзе расці і развівацца. Ва ўсім свеце да нашай Кангрэгацыі належаць каля 1100 сясцёр, а членаў АСС налічваецца каля 900 чалавек. Гэта добры знак, што свецкія ўдзельнічаюць у місіі нашай Кангрэгацыі — яны дойдуць туды, куды не зможам дайсці мы, яны данясуць Хрыста туды, куды мы не здолеем. Яны пранясуць пабожнасць, звязаную з Святой Сям’ёй, туды, куды мы не зможам данесці. Гэта дае мне надзею, што наша Асацыяцыя будзе развівацца і расці як духоўна, так і колькасна.

— Вялікі дзякуй, сястра Марыянна, за шчырае і змястоўнае інтэрв’ю. Жадаем Вам і ўсёй супольнасці Асацыяцыі Святой Сям’і далейшага плённага развіцця, духоўнага росту і здзяйснення ўсіх Вашых планаў на будучыню.